Co to jest Blackout i jak się na niego przygotować?
Blackout - co to i jakie są jego przyczyny?
Blackout to całkowita i nagła przerwa w dostawie prądu na dużym obszarze – może obejmować miasta, regiony, a w skrajnych przypadkach nawet całe państwa. Zazwyczaj są spowodowane przeciążeniem sieci energetycznej, szczególnie w okresach dużego zapotrzebowania na prąd, np. zimą lub podczas upałów. Inną przyczyną są awarie techniczne, uszkodzenia infrastruktury lub błędy w zarządzaniu systemem energetycznym. Do blackoutów mogą także prowadzić zjawiska pogodowe (burze, wichury), a nawet cyberataki na systemy energetyczne.
W przeciwieństwie do zwykłej awarii lokalnej, blackout trwa dłużej, obejmuje większy obszar i jest znacznie poważniejszy w skutkach. Przykładowo, może na dobre sparaliżować publiczną komunikację, szpitale, sklepy, stacje benzynowe oraz systemy bezpieczeństwa. W skrajnych przypadkach może dojść do chaosu społecznego, braku dostępu do podstawowych usług i paniki. Dlatego przygotowanie się na taką ewentualność staje się coraz bardziej istotne – zarówno na poziomie indywidualnym, jak i państwowym. Warto już dziś zastanowić się, co możemy zrobić, aby w razie blackoutu zachować spokój i zapewnić bezpieczeństwo sobie oraz najbliższym.
Zagrożenia wynikające z Blackout'u
Brak paliwa - stacje benzynowe potrzebują prądu do działania pomp, systemów płatności i komputerów. W razie blackoutu nie da się zatankować pojazdu – nawet gotówką.
Kompletny brak informacji - bez prądu przestają działać routery, nadajniki sieci komórkowych, a smartfony szybko się rozładowują. Ludzie tracą dostęp do internetu, telewizji, radia i kontaktu z bliskimi.
Awaria systemów bezpieczeństwa - zanika działanie kamer monitoringu, alarmów, wideodomofonów czy syren ostrzegawczych. Może dojść do wzrostu przestępczości i paniki.
Paraliż transportu publicznego - bez prądu przestają działać sygnalizacje świetlne, tramwaje, metro czy elektroniczne systemy sterowania ruchem. Może dojść do chaosu na drogach, wypadków i zatorów.
Zagrożenie dla szpitali i ratownictwa - choć placówki medyczne mają awaryjne generatory, ich czas działania jest ograniczony. W razie długotrwałego blackoutu funkcjonowanie oddziałów intensywnej terapii, sal operacyjnych czy chłodni na leki staje się zagrożone.
Zamknięte sklepy i brak dostępu do podstawowych produktów - bez zasilania nie działają kasy, terminale, chłodnie i oświetlenie – sklepy nie mogą sprzedawać towaru. Dochodzi do braku dostępu do żywności, wody butelkowanej czy leków.
Jak się przygotować na Blackout?
W dobie coraz większego uzależnienia od technologii i energii elektrycznej, możliwość wystąpienia blackoutu - czyli rozległej, nagłej i długotrwałej przerwy w dostawie prądu - przestaje być wyłącznie scenariuszem z filmów katastroficznych. Choć dla wielu osób może się to wydawać mało prawdopodobne, eksperci coraz częściej ostrzegają, że ryzyko blackoutu realnie rośnie - zarówno z powodu zmian klimatycznych, jak i niestabilności systemów energetycznych, cyberataków czy rosnącego zapotrzebowania na energię. Warto zawczasu pomyśleć o tym, jak poradzilibyśmy sobie bez prądu - nie tylko po to, by uniknąć paniki, ale by w razie potrzeby działać sprawnie i z głową. Odpowiednie przygotowanie, nawet w podstawowym zakresie, może znacząco zwiększyć nasze bezpieczeństwo i komfort w sytuacji kryzysowej, jaką bezwątpienia jest Blackout.
Skuteczne przygotowanie na blackout wymaga wcześniejszego zabezpieczenia podstawowych środków i opracowania planu działania, który pozwoli zachować bezpieczeństwo i względną niezależność w sytuacji długotrwałego braku prądu.
Zapas wody i jedzenia - przygotuj produkty o długim terminie ważności, niewymagające gotowania (np. konserwy, suchary, batony energetyczne) oraz minimum kilka litrów wody na osobę.
Ładowanie i komunikacja - naładuj wszystkie urządzenia elektroniczne, a także przygotuj powerbanki i przenośne stacje zasilania. Warto wyposażyć się też w radio na baterie lub korbkę, żeby być w stałym kontakcie ze światem.
Ogrzewanie i ciepło - jeśli blackout wystąpi zimą, przygotuj koce, śpiwory, ciepłe ubrania i ewentualnie alternatywne źródła ogrzewania (np. piecyk na gaz lub drewno - z zachowaniem zasad bezpieczeństwa).
Oświetlenie - miej pod ręką latarki (najlepiej czołówki), świece, zapałki lub zapalniczki. Zadbaj o zapas baterii, powerbanków lub stacji zasilania.
Leki i pierwsza pomoc – przygotuj apteczkę z podstawowymi lekami i środkami opatrunkowymi oraz zapas leków przyjmowanych na stałe.
Gotówka i paliwo - miej przy sobie trochę gotówki, bo terminale mogą nie działać. Zadbaj o pełny bak w samochodzie, bo stacje benzynowe również mogą być nieczynne.
Plan działania – omów z rodziną plan działania na wypadek blackoutu – gdzie się spotykacie, jak się kontaktujecie i co robicie w razie przedłużającego się braku prądu.
Dostęp do informacji i komunikacja bez prądu
Brak prądu unieruchamia większość nowoczesnych środków komunikacji, takich jak telewizja, internet czy telefony komórkowe, które wymagają zasilania sieciowego lub dostępu do stacji bazowych. W takich warunkach ogromne znaczenie zyskują tradycyjne metody przekazywania informacji – radio na baterie, krótkofalówki, megafony czy nawet lokalne tablice ogłoszeń. Jak możemy się zatem przygotować? Po pierwsze, zadbaj o zapas baterii do urządzeń, które mogą być przydatne, jak radio, latarki czy krótkofalówki. Warto także mieć zapasową ładowarkę do telefonu, najlepiej solarną lub akumulatorową, aby w razie potrzeby móc naładować urządzenie bez dostępu do sieci energetycznej. Nie zapomnij o przygotowaniu papierowych map i notatników, ponieważ w czasie Blackout'u GPS może nie działać prawidłowo.
Co jest niewskazane podczas nagłej awarii prądu?
Próba naprawy urządzeń elektrycznych - w sytuacji awarii prądu nie należy próbować naprawiać instalacji elektrycznej ani urządzeń samodzielnie, zwłaszcza jeśli nie mamy odpowiednich kwalifikacji. Może to prowadzić do porażenia prądem lub uszkodzenia sprzętu.
Otwieranie lodówki lub zamrażarki - podczas przerwy w dostawie prądu, warto jak najmniej otwierać lodówkę oraz zamrażarkę, ponieważ może to doprowadzić do zepsucia się żywności, w wyniku szybkiego ocieplenia temperatury wewnątrz tych urządzeń.
Ignorowanie ostrzeżeń i komunikatów - nawet w przypadku Blackout'u, zawsze warto słuchać komunikatów lokalnych władz lub służb ratunkowych, zwłaszcza gdy są one przekazywane za pomocą radia, SMS, aplikacji rządowych lub innych dostępnych środków.
Panika - chociaż niespodziewana awaria prądu może być stresująca, panikowanie nie pomoże w rozwiązaniu tej sytuacji. Ważne jest zachowanie spokoju, trzymanie się ustalonego wcześniej planu działania i dbanie o bezpieczeństwo bliskich.
Zostawianie otwartego ognia bez nadzoru - choć świeczki dobrze sprawdzają się jako tymczasowe źródło światła, niepilnowane stanowią bardzo poważne zagrożenie pożarowe, szczególnie w domu, gdzie łatwo o przypadkowe przewrócenie świecy lub jej kontakt z łatwopalnymi materiałami.
Korzystanie z generatorów bez odpowiedniej wentylacji - w przypadku używania spalinowych generatorów prądu, należy zachować szczególną ostrożność. Urządzenia te wydzielają tlenek węgla, który jest bezwonny i bardzo niebezpieczny.
Jakie stacje zasilania najlepiej sprawdzą się podczas Blackout'u?
Inwerter BLUETTI AC500 + bateria rozszerzająca BLUETTI B300K
Inwerter BLUETTI EP600 + bateria rozszerzająca BLUETTI B500
